สภาพโดยทั่วไปของหมู่บ้าน

สภาพนิเวศวิทยา

       เดิม พื้นที่ตั้งของบ้านส้มป่อยเป็นพื้นที่ป่าอุดมสมบูรณ์  ชาวบ้านเรียกว่า "ป่าดอนบ้าน" มีหนองน้ำที่เป็นทรัพยากรธรรมชาติเรียกว่า "หนองกระเตีย" มีชาวบ้านอาศัยอยู่โดยรอบหนองน้ำแห่งนี้ เนื่องจากหนองกระเตียอยู่ใกล้แม่น้ำมูล ชาวบ้านส้มป่อย ที่อยู่ทางใต้ของหนองกระเตีย คือคุ้มส้มป่อยใหญ่ ส่วนชาวบ้านที่อยู่ทางเหนือของหนองกระเตีย คือคุ้มส้มป่อยน้อย หรือ บ้านส้มป่อยหมู่ที่  2 และเรียบตามลำแม่น้ำมูลไปทางด้านทิศตะวันตกของบ้านส้มป่อยหมู่ที่ 2 ก่อนจะถึงบ้านโกจะมีป่าผืนใหญ่ที่ชาวบ้านได้รวมกันกำหนดให้เป็นป่าช้า เนื่องจากเป็นที่ดอนมีต้นไม้ขึ้นหนาทึบ ชาวบ้านมีความเชื่อว่าใช้บริเวณนี้เป็นป่าช้า ทำให้วิญญาณมีที่สิงสถิต ซึ่งก็เป็นการเอื้อให้ป่าอุดมสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น มีสัตว์ต่างได้อาศัยอยู่มากมาย พอตกตอนกลางคืนจะเกิดเสียงสัตว์ร้องประสานเสียง วิเวก วังเวงทั่วป่า แต่ก็เป็นที่ชอบของพรานป่า จากคำบอกเล่าของ "พรานหน่อง" นายทำนอง    ทองสุทธิ์   ชาวบ้านส้มป่อยอีกท่านหนึ่งซึ่งชอบเข้าป่าเพื่อ ล่าสัตว์  ได้ชี้ให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่า มีสัตว์ป่าอาศัยอยู่ ว่ามีความสัมพันธ์อย่างยิ่งกับความเชื่อ เพราะคนในสมัยก่อนเชื่อว่า ผีมีจริง วิญญาณมีจริง  คนในสมัยนั้นจะไม่ทำลายที่อยู่หรือที่สิงสถิตของวิญญาณ ทำให้ระบบนิเวศน์สมัยก่อน ปี พ.ศ.  2520 มีผลที่เอื้อต่อความอุดมสมบูรณ์และสิ่งมีชีวิตสามารถพึ่งพาซึ่งกันและกันได้



ลักษณะภูมิประเทศ

      พื้นที่ทั่วไปเป็นที่ดอนและที่ราบลุ่ม บ้านส้มป่อย มีพื้นที่ทั้งหมด 1,070 ไร่ แบ่งเป็นพื้นที่อาศัย 72 ไร่ พื้นที่ทำการเกษตร 998 ไร่ั


ลักษณะภูมิอากาศ

      อากาศแห้งแล้ง ฤดูร้อนจะร้อนจัด ต้นฤดูฝน มักจะประสบกับพายุลมฤดูร้อน(พายุหมุน) ฝนตกไม่ค่อยชุกนัก อากาศหนาวและลมแรง ในฤดูหนาว


ลักษณะดินและคุณภาพดิน

      พื้นดินเป็นดินร่วนปนทราย และบางพื้นที่จะขุดสระเพื่อทำการเกษตร  มีพื้นที่  36.62  ตารางกิโลเมตร  ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เกษตรกรรม  เพาะปลูก  และเลี้ยงสัตว์  ทำนาปลูกข้าว


ลักษณะแหล่งน้ำ

     แหล่งน้าที่สาคัญคือ แม่น้ามูล มีน้าใต้ดินที่สามารถนามาทาการเกษตรได้จากสภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์จึงมีทรัพยากรที่มีการเก็บหาและใช้ผลประโยชน์มากมายแตกต่างกันไปซึ่งได้แก่ เห็ด หน่อไม้ ผลไม้ป่า และยังมีสัตว์ป่าที่อาศัยอยู่อย่างมากมาย


สภาพป่าไม้  

      พื้นที่ป่าที่เป็นสถานที่ที่สาคัญในหมู่บ้านคือ ป่าดอนบ้าน ที่เรียบติดกับแม่น้ามูลประมาณ 5ไร่ ปัจจุบันพื้นที่นี้เป็นสถานที่ ที่คนในชุมชนได้อนุรักษ์ไว้เพราะเป็นเสมือนป่า